Öğrenci, yani Budo kavramındaki deyişiyle deshi. Yani çocukluktan ideal kıvama gelinceye kadar eğitimine katkıda bulunulan kişi. Deshi kelimesi ise küçük kardeş, çocuk anlamına geliyor. Kültürün ilk ortaya çıktığı yerde sistem usta çırak ilişkisine dayanıyor aslında. Çırak burada tabii ki öğrenci. Ustasının yaptıklarını takip ediyor, bedeninde aynılarını taklit ederek kendine işlemeye çalışıyor. Usta çırak ilişkisinde çırağın ustasına bir bağlılığı olması gerekli ama. Çünkü usta dediğimiz kişi, belli bir alanda bilgelik seviyesine gelmiş kişidir. Çırak öncelikle bu alanın çerçevesini çizecektir kafasında ustasından gördüğü kadar. Kabaca kendine göre tanımlayacaktır kendi iç dünyasında. Zaman geçtikçe, belli giriş kalıplarını yani temelleri oturttukça çerçevenin içini dolduracaktır. Ustasının on bin defa “Yap öyle gel.” dediği işleri de on bin defa yapıp geldikten sonra çerçevesine ekleyecektir o işi. Çırağın ustasının yolunda onu takip ederken yaşadığı bu öğreti öğrenme sürecine ise Shuhari deniyor. Bu bitmek tükenmek bilmeyen, neredeyse eziyete dönüşen uygulamalar aslında çırağın gelişimi için etkili olacaktır. Aikido öğrenciliği aslında bu zorlu dönemi içeren bir çıraklıktır. Aikido öğrencisi, eğitmenin küçük kardeşidir. Yalnızca teknik açısından değil de, karakteristik açıdan da örnek alır, almalıdır eğitmenini. Draeger, Classical Budo kitabında “Bujutsu’da teknikler, Budo’da ise usta çalışılır.” diyerek bunu dile getirir. Bu uzun ve meşakkatli yola çıkarken aslında bu açıdan bakılarak çıkılsa her Aikido öğrencisinin ilerleyişi de hızlanır bana göre.